Yemek Sünnetleri Nelerdir?
Konu: Yemek Sünnetleri Nelerdir?
Selâmün aleyküm
Yemek Sünnetleri Nelerdir?
PEYGAMBER EFENDİMİZ (sallallâhu aleyhi ve sellem) YEMEĞİ NASIL YERLERDİ?
Sofraya oturmadan önce ve sonra ellerini yıkarlardı.
“Yemeğin bereketi yemekten önce ve sonra elleri yıkamaktır.”
“Kim Allah’tan, evinin bereketini arttırmasını isterse, yemekten önce de sonra da elini yıkasın.”
Yemeğe Besmele ile Başlarlardı
Hazreti Âişe (Radıyallâhu Anhâ) annemizden rivâyet edilen bir hadîs-i şerîfte Allah Resûlü (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: “Biriniz yemek yerken ‘Bismillah’ desin; başta söylemeyi unutursa sonunda ‘Bismillahi fi evvelihi ve ahirihi’ (başında da sonunda da Bismillah) desin.”
Sağ El ile Önünden Yerlerdi
Ömer ibni Ebi Seleme’den (Radıyallâhu Anh): “Allah Resûlü’nün (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) gözetiminde bir çocuk idim. Elim yemek tabağının her tarafında dolaşıp durur idi. Bu durum üzerine Peygamberimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ‘Ey çocuk! Bismillah de, sağ elin ile ve sana yakın olan taraftan ye!’ Ondan sonra yemeğimi Allah Resûlü’nün öğrettiği gibi yedim.”
Gösterişten Uzak Bir Şekilde Çömelerek Oturup Yerlerdi
Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) sofraya teşrif ettiklerinde çömelerek oturur, hiçbir şeye yaslanmazlar (krallar gibi gösterişli oturmazlar) ve ümmetine de bunu tavsiye ederdi:
“Bir yere dayanarak (gururlu) yemek yemeyiniz.”
Enes bin Mâlik (Radıyallâhu Anh) naklediyor: “Allah Resûlü’nün (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) dizlerini büküp kalçaları üzerinde oturduğu halde yemek yediğini gördüm.”
İbn Amr İbni el-As’dan (Radıyallâhu Anh) naklen: “Hazreti Peygamber’in (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) yaslanarak (kendini beğenmişler gibi) yemek yediği hiç görülmemiştir. İki adamın onun arkasından gittiği de vaki değildir. Üç kişi olduklarında aralarında yürürler idi. Toplu oldukları zaman birini öne takdim ederler idi.”
Yemekte Fazla Vakit Geçirmezlerdi
“Ben bir yere dayanarak (gösteriş yaparak) rahat bir şekilde yemek yemem(yemek için fazla zaman ayırıp vaktimi orada geçirmem).”
Yemeğini Ashâbı ile Birlikte Yerlerdi
“Allah’ın en çok sevdiği yemek, üzerinde ellerin çoğaldığı yemektir.”
Ashabdan bazıları dediler ki: “Ey Allâh’ın Resûlü! Yemek yiyoruz fakat doymuyoruz.” Rasûlullâh Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdular: “Anladığım kadarı ile siz ayrı ayrı yiyorsunuz.” Dedi. Onlar da: “Evet” dediler. Bunun üzerine Rasûlullâh Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)şöyle buyurdular: “Birlikte yiyin ve Allah’ın ismini zikredin (Besmele ile başlayın) ki yemeğiniz bereketlensin.”
“Bir kişilik yemek iki kişiye yeter. İki kişilik yemek dört kişiye yeter. Dört kişilik yemek ise sekiz kişiye yeter.”
İkramda Bulunurlar ve Kendilerine Yapılan İkramları Da Kabul Ederlerdi
“Rahman’a ibadet edin, yemek yedirin, bol selam verin ki selamet ile cennete giresiniz!”
“Kardeşinin iştah duyduğu ikramını kabul eden, bağışlanır.”
Yemeği Beğenmemezlik Yapmazlardı
Ebu Hureyre (Radıyallâhu Anh): “Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) herhangi bir yemek türüne kusur bulmazlar idi, canı çeker ise teşrif edip yerler idi, çekmez ise yemezler idi.”
Yemeği Sıcak Yemezlerdi
“Yemeği soğutun! Zira sıcak yemek, bereketsiz olur.”
Az Yerler ve Az Yemeyi Tavsiye Ederlerdi
“Âdemoğlu karnından daha kötü bir kap doldurmamıştır. Âdemoğluna belini doğrultacak birkaç lokma yeter. Fakat bundan fazla yeme ihtiyacı duyar ise, midesini üçe bölsün; üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de nefesine ayırsın.”
Üç Parmağı ile Yerlerdi
“Rasûlullâh Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem), üç parmağı ile yemeklerini yerler ve yemeğin sonunda, o üç parmağını yalarlar idi.”
Yemeğin Ortasından Yemezlerdi
“Bereket yemeğin ortasına iner bu nedenle siz yemeği ortasından değil de kenarlarından yiyin.”
Yere Düşen Lokmayı Yememezlik Yapmazlardı
“Sizden birinizin lokması yere düştüğü vakit onu yerden alsın, bulaşan kısmını temizleyip yesin. Şeytana bırakmasın.”
Yemeğin içine düşen sineğin tamamını yiyeceğin içine daldırılmasını tavsiye ederlerdi.
“Sizden birinizin tabağına sinek düşer ise onu içine batırınız. Zira kanatlarının birinde hastalık, diğerinde şifa vardır. O, kendisinde hastalık bulunan kanadını öne sürerek kendisini korur. Bu sebeple tamamını batırın.”
Ayakta Bir Şey Yiyip İçmezlerdi
“Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) ayakta yiyip içmekten nehy etmiştir.”
Çarşı-Pazar ve Sokakta Yemek Yemeyi Tavsiye Etmezlerdi
“Çarşıda, sokakta yemek yemek düşüklüktür (nezaket kurallarına uygun değildir).”
Sofra Toplanıncaya Kadar Kalkmazlardı
“Sofra kurulduğu zaman, kaldırılıncaya kadar kimse kalkmasın. Kişi doysa bile, elini herkes yemeği bitirinceye kadar sofradan çekmesin. Çünkü aralarında utanan kimse bulunur da doymadığı halde yemekten kalkar.”
Tabağın Dibinde Yemek Bırakmazlardı
“Kim bir tabakta yemek yiyip de sonra o tabağı sünnetler (sıyırır) ise, o tabak onun için Allah’tan bağışlanmasını talep eder.”
Yemek Sünnetleri Nelerdir?
Yemeğin sonunda Allah’a Hamd ve Sena da bulunurlardı.
Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: “Kişiye sofrası kurulur; sofra henüz kaldırılmadan mağfiret olunur.” Buna karşılık Sahâbe-i Kirâm: “Neden böyle olur ey Allah’ın Resulü!” diye sorduklarında şöyle buyurdu: “Çünkü o kişi, sofra kurulduğu zaman besmele çeker, kaldırıldığı zaman ‘Elhamdülillah’ der.”
“Allah (Celle Celâluhû) yiyip içtikten sonra kendisine hamd eden kulundan razı olur.”
Yemek Bittiğinde Parmaklarındaki Kalıntıları Temizlerlerdi
“Sizden biri yemek yediğinde parmaklarını yalasın! Çünkü bereketin yiyeceklerin hangi parçasında olduğunu bilemezsiniz.”
Yemekten Sonra Mübarek Ağz-ı Şeriflerini Yıkarlardı
İbnü Abbas’dan (Radıyallâhu Anhümâ) nakledilmiş olan bir hadîs-i şerîfe göre Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) süt içtiler, su alıp mübarek ağızlarını çalkaladılar ve şöyle buyurdular:“Bunda yağ vardır.”
Yemek Sünnetleri Nelerdir?
Akşam Yemeğini Yerler ve Bunu Tavsiye Ederlerdi
“Bir miktar hurma bile olsa akşam yemeğini yiyiniz, çünkü akşam yemeğini yememek ihtiyarlık ve güçsüzlüğe sebep olur.”
“Bir avuç adi hurma olsa bile akşam yemeğini yeyin. Zira akşam yemeğini terk etmek ihtiyarlık sebebidir.”
Ellerinde Yemek Kokusu ve Bulaşığı Var İken Uyumazlar ve Bunu Tavsiyede Etmezlerdi
“Her kim elinde yemek bulaşığı ve kokusu varken yatıp uyursa ve geceleyin kendisine bir şey olursa kendisinden başka kimseyi suçlamasın.”
“Şüphesiz şeytan çok hassas ve artıkları yalayıcıdır. Kim elinde et kokusuyla yatıp da daha sonra başına bir şey gelirse, asla kendi nefsinden başkasını kınamasın.”
Hurmayı Ayıklar ve Seçerek Yerlerdi
“Peygamber Efendimiz’e (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) eski hurma getirilmiş idi. İçindeki kurtçuklardan dolayı onu iyice ayıklamışlar idi.”
Tirit Yemeğinin Buharı Gidinceye Kadar Üzerinin Örtülmesini Tavsiye Ederlerdi
Hazreti Esma (Radıyallâhu Anhâ): O, tirit (et suyuyla ıslatılmış) yemeği yaptığı zaman, buharı gidinceye dek üstünü örtüp kapatır idi. Sonra şöyle derdi: Ben Allah Resulü’nden (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle duydum: “Bu, yemek için en büyük bereket vesilesidir.”
Kapların Üzerinin Örtülmesini Tavsiye Ederlerdi
“Kaplarınızı örtün, tulumlarınızı bağlayın, kaplarınızın ağzını kapayın, örtülmesi gerekenleri örtün, kandilleri söndürün, çünkü şeytan kapalıyı açamaz, kırbanın bağını çözemez, kapların örtülerini açamaz. Çünkü fare kandillerin içindeki yağı ve fitili yemek ister de ev halkının üzerine evlerini yakabilir.”
Büyük Muhaddis İmam Tirmizî Şemâil, adlı eserinde konumuzu destekleyen şu rivayetleri nakletmektedir:
Ka’b ibni Malik (Radıyallâhu Anh) anlatıyor: “Muhakkak Nebî (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) yemekten sonra, parmaklarını üç defa yalar idi.”
Tirmizî der ki: “Bu hadisi, Muhammed ibnü Beşşar’ın dışında rivayet edenler: “Rasûlüllâh Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) yemekten sonra, üç parmağını yalar idi.” şeklinde rivayet etmişlerdir.
Enes ibnü Malik (Radıyallâhu Anh) naklediyor: “Hazreti Peygamber (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) yemek yedikleri vakit, üç parmağını yalar idi.”
Ebu Cuhayfe (Radıyallâhu Anh) rivayet ediyor: “Kesinlikle ben yaslanarak yemek yemem.”
Ka’b ibni Malik (Radıyallâhu Anh) anlatıyor: “Rasulullah Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) üç parmakları ile yemek yer ve sonrasında o üç parmağını yalar idi.”
Kaynak: ismailaga.org.tr/sultanul-enbiyanin-sofra-adabi